Kontur Tarım

Türkiye’nin ortalama denizden yüksekliği 1000 metrenin üzerindedir. Bu nedenle çoğu tarım arazisi eğimlidir. Eğimli tarım arazilerinin sürülmesi ve ekilmesinde erozyon kontrolü ve su tutumunun artırılması için özel önem gerekir. Arazilerde toprak kaybının azaltılması, erozyonun önlenmesi ve suyun toprakta muhafaza edilmesi amacıyla uygulanan kontur tarım; tüm ekim, dikim ve sürüm işlemlerinin yamaç yukarı aşağı olarak değil, arazi eğimine dik yapılmasına denir.¹

Kontur tarımda amaç yüzey akışını yavaşlatmak ve suyun toprağa sızmasını arttırmaktır. Bu nedenle kontur tarımda karıklar zeminin yapısına uyumlu olarak kontur hatları boyunca kurulur.²

Aksi durumda toprağın eğim yönünde işlenmesi sırasında toprakta küçük kanallar oluşur ve daha sonra yağışlarla birlikte gelen yüzey suyu bu kanallardan akarak ilerler. Yüzey suyu bu akış sırasında verimli üst toprağı, ekilen tohumu ve atılan gübreyi de taşır. Eğer tarlanın eğimi fazla ise su erozyonunun da şiddeti aynı oranda yüksek olur. Önceleri küçük oluk biçimindeki bu oyuntular, giderek sel yarıntıları halini alır.

Kontur tarım da sürüm arazi eğimine dik olarak yapılır böylece yağışların ve yüzey akışlarının tarlanın yüzeyine eşit biçimde dağılması sağlanır. Eğer toprak kontur boyunca sürülmezse su sürüm hattı boyunca akar ve oyuntu erozyonuna neden olur ³

Kontur tarım diğer toprak koruyucu uygulamalarla (malçlama / yüzeyi örtme, bitkisel bariyer, örtü bitkileri kullanımı gibi) beraber uygulandığında daha etkin sonuç alınır.

Eskişehir’de yapılan bir pilot çalışmada kontur tarım ile üretim yapılan tarım alanlarında ürün veriminin 2- 3 kat arttığı saptanmıştır. Yine gözlem yapılan iki yıl boyunca pilot uygulama alanlarında erozyon bulgularına rastlanmamıştır. Aynı dönemde pilot uygulama alanlarına komşu geleneksel tarım uygulama alanları ise yoğun erozyonun etkisi görülmüştür.⁴