Teraslama

Teraslar, eğimli arazilerde, yamacın eş yükselti eğrileri boyunca kazılması ve çıkan toprağın alt kısma yığılmasıyla oluşturulan yapılardır. Teraslamada aynı zamanda yerel iri taş ve kaya parçaları da kullanılabilir. Örneğin Akdeniz’de kireçtaşları ile binlerce yıldır teras ve sekileme yapılır. Teraslama ile eğim dikliği azaltılır, yamaç hafif eğimli alçak basamaklara ayrılır.¹

Teraslama arazi eğimi yüksek olan yerlerde tarım alanı elde etme amacıyla kullanılan, suyun akışını yöneterek toprağı koruyan en eski yöntemlerden biridir.²

Teraslama çalışmaları arazi eğiminin yüksek olduğu alanlarda yapılır. Genel olarak arazi eğiminin %5’in üzerinde olması durumunda erozyon riski başladığı kabul edilir. %5-%12 eğim durumunda arazi teraslama yöntemine gerek duymadan, eğime dik sürüm ile erozyondan korunmak mümkündür. Teraslama %15-%60 arasında değişen geniş bir aralıkta hayata geçirilebilir.³ 

Yerel koşullar, terasların boyutlarını, şeklini ve etkinliğini belirler. Bir teras sisteminin verimliliği, uygun arazi hazırlığı (kontur sürme ve ekim), ürünlerin uygun şekilde yetiştirilmesi (şerit dikim vs.) ve kalıcı bir toprak örtüsünün muhafaza edilmesi gibi ek koruma önlemlerinin uygulanmasıyla artar.⁴

Bölgenin bitki yetişme ortamı koşullarına bağlı olarak teraslar amaçlarına ve yapılış şekillerine göre değişik isimler alır. Yağışlı bölgelerde, yağışlarla oluşan yüzeysel su akışının zararlarını azaltmak amacıyla oluşturulan teraslara “eğimli teras” adı verilir. Kurak ve sıcak yetişme ortamındaki koşulların olduğu bölgelerde uygulanan yüzeysel akışı önleme ve toprak koruma etkileri yanında, suyu tutma ve toprağı sızdırmayı amaçlayan teras şekline ise “eğimsiz teras” adı verilir.

Teraslar, kendine özgü bu yapıları sayesinde suyun yüzeyde hızlı akışını önler ve toprağa sızmasını kolaylaştırır fakat bakımı ihmal edilirse, toprak bozulmasını tetikleyebilir.⁵

Türkiye çoğunlukla dağlık ve eğimli coğrafyaya sahiptir. Özellikle yıl boyu tarım yapma olanağı olan Ege ve Akdeniz’de de eğimli araziler yaygın olduğundan teraslama ve sekileme çalışmaları gıda güvenliği ve toprak sağlığı için önem verilmesi gereken öncelikli faaliyetlerdir.